ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η επιστολή είναι ανυπόγραφη. Ο συγγραφέας όμως είναι ο Παύλος όπως συμπεραίνουν οι περισσότεροι ειδικοί μελετητές. Υπάρχουν κάποιοι που έχουν αντίρρηση επειδή όπως λένε, το ύφος της επιστολής είναι διαφορετικό από αυτό του Παύλου των υπόλοιπων επιστολών και επειδή τα Ελληνικά που χρησιμοποιούνται είναι καλύτερης ποιότητας από αυτά των άλλων επιστολών. Αν όμως δεχτούμε ότι η επιστολή γράφεται περίπου είκοσι χρόνια μετά τις πρώτες του επιστολές, είναι φυσικό ο Παύλος μετά από τις μελέτες του και τη τριβή του με το Λόγο του Θεού, να έχει βελτιώσει τα Ελληνικά του.

Μας δυσκολεύει λίγο το γεγονός ότι πρόκειται για τη μοναδική επιστολή που ο Παύλος δεν ξεκινά με την αγαπημένη του φράση “Παύλος απόστολος ή δούλος Ιησού Χριστού”. Πολλοί ερευνητές των Γραφών θεωρούν ότι αυτό το κάνει ο Παύλος επειδή απευθύνεται προς του Εβραίους, οι οποίοι τον μισούσαν επειδή είχε εγκαταλείψει τον Ιουδαϊσμό για τον χριστό. Έτσι δεν θέλει να το όνομά του να γίνει εμπόδιο ώστε πολλοί να διαβάσουν την επιστολή η οποία πρόκειται να τους φανερώσει την αλήθεια για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ο Παύλος θυσιάζει την υστεροφημία του για χάρη της διάδοσης του ευαγγελίου. 

Η περικοπή Εβρ 13:18-25 που είναι και ο επίλογος της επιστολής, θυμίζει περικοπές από άλλες επιστολές του Παύλου πράγμα που συνηγορεί ότι η επιστολή είναι του Παύλου..

Γράφτηκε κάπου λίγο πριν το 70  μ.Χ. (λίγο πριν τη καταστροφή της Ιερουσαλήμ καθώς υπάρχει υπαινιγμός για τη λειτουργία του ναού και των θυσιών). Κρίνοντας από το περιεχόμενο και από την μετάφραση των “70” που χρησιμοποιείται, συμπεραίνουμε ότι η επιστολή απευθύνεται προς τους Ελληνόφωνους Ιουδαίους Χριστιανούς. Η φράση  “Σας ασπάζονται οι από της Ιταλίας” (Εβρ 13:24) υποδηλώνει ότι η επιστολή γράφτηκε στη Ρώμη κατά την εκεί παρουσία του αποστόλου Παύλου.

Οι Ιουδαίοι Χριστιανοί έχουν αρχίσει να χάνουν τη πίστη τους και ενώ κανονικά θα έπρεπε να είναι στη θέση να διδάσκουν άλλους, ο Παύλος τους λέει ότι έχουν ανάγκη για γαλατάκι, που υποδηλώνει μια νηπιακή πνευματική κατάσταση. Η επιστολή δείχνει την ανωτερότητα της νέας χριστιανικής πίστης από τον Ιουδαϊσμό, έστω και χωρίς τους ορατούς θρησκευτικούς παράγοντες όπως η ύπαρξη του μεγαλοπρεπούς ναού, η ιεροσύνη, οι θυσίες, ο Νόμος του Μωυσή και η μακρά ιστορία που φτάνει μέχρι τον Αβραάμ. 

Ο Παύλος γράφει για να στηρίξει τη πίστη των Ιουδαίων Χριστιανών στις ανώτερες ουράνιες πραγματικότητες που έχουν σαν επίκεντρο τον Χριστό, τον ενανθρωπήσαντα Υιό του Θεού. 

Τα κεφάλαια 1 έως 3, καθορίζουν τον Ιησού ως ανώτερο των προφητών, των αγγέλων, του Μωυσή.

Τα κεφάλαια 4 έως 10 δείχνουν την ανώτερη και παντοτινή ιερωσύνη του Ιησού, που βρίσκεται πάνω από την ανθρώπινη ιεροσύνη κατά την οποία οι ιερείς έπρεπε να προσφέρουν για θυσίες κάποια ζώα στο θυσιαστήριο του Ναού, που ήταν φτιαγμένο από γήινα υλικά. Ο Ιησούς όμως τέλειος και χωρίς αμαρτία, παρουσιάζεται ως ιερέας που λειτουργεί στην επουράνια σκηνή και με τη μοναδική του θυσία η οποία παραμένει έγκυρη παντοτινά, σώζει όλους όσους προσφεύγουν εις αυτόν.

Το κεφάλαιο 11, είναι γνωστό παγκόσμια ως το κεφάλαιο της πίστης και θυμίζει στον αναγνώστη το μέγα πλήθος των μαρτύρων που στάθηκαν πιστοί μέχρι το τέλος.

Στο κεφάλαιο 12 ενθαρρύνεται ο αναγνώστης να σταθεί και αυτός πιστός όπως το μεγάλο αυτό νέφος μαρτύρων και να υποφέρει με υπομονή την παιδεία που ο Θεος επιτρέπει στις ζωές των πιστών ανθρώπων του.

Το κεφάλαιο 13 προσφέρει πολύτιμες πρακτικές συμβουλές και διδασκαλίες σε θέματα όπως ο τίμιος γάμος, η υπακοή στους προεστώτες, η προσευχή στις ψευδοδιδασκαλίες κλπ. Ο Παύλος τέλος πριν κλείσει την επιστολή του, ζητά τις προσευχές των παραληπτών για τον ίδιο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Ο Θεός μίλησε δια του Υιού

Εβρ 1:1  Ο Θεός, αφού ελάλησε το πάλαι προς τους πατέρας ημών διά των προφητών πολλάκις και πολυτρόπως, 2  εν ταις εσχάταις ταύταις ημέραις ελάλησε προς ημάς διά του Υιού, τον οποίον έθεσε κληρονόμον πάντων, δι’ ου έκαμε και τους αιώνας· 3  όστις ων απαύγασμα της δόξης και χαρακτήρ της υποστάσεως αυτού, και βαστάζων τα πάντα με τον λόγον της δυνάμεως αυτού, αφού δι’ εαυτού έκαμε καθαρισμόν των αμαρτιών ημών, εκάθησεν εν δεξιά της μεγαλωσύνης εν υψηλοίς, 

Ο Θεός στα παλιά χρόνια, μίλησε προς τους Εβραίους πατέρες με την Παλαιά Διαθήκη, τους προφήτες και τον Νόμο. Πολλοί οι προφήτες που μίλησαν και με πολλούς τρόπους, αλλά ποτέ η Παλαιά Διαθήκη δεν έκανε το έργο που ήθελε ο Θεός στη καρδιά του ανθρώπου. Για τούτο ακριβώς, υπήρξε ανάγκη ο Θεός να μιλήσει στον άνθρωπο με έναν νέο τρόπο, πολύ ανώτερο του παλαιού. Η γραφή μάλιστα μας πληροφορεί ότι ο Θεός πάντα γνώριζε ότι θα ερχόταν μια εποχή που θα έπρεπε να αλλάξει το τρόπο με τον οποίο θα μιλούσε στον άνθρωπο. Ιεζ 20:25  Δια τούτο και εγώ έδωκα εις αυτούς διατάγματα ουχί καλά και κρίσεις, διά των οποίων δεν ήθελον ζήσει· 

… εν ταις εσχάταις ταύταις ημέραις … Βλέπουμε εδώ ότι ο Παύλος θεωρεί τις ημέρες κατά τις οποίες γράφει τη επιστολή αυτή, ώς έσχατες μέρες, που αρχίζουν με την έλευση του Μεσσία. Είναι η τελευταία περίοδος ή οικονομία η οποία περίοδος αυτή θα ολοκληρωθεί με την αρπαγή της εκκλησίας και την έλευση του Ιησού Χριστού για δεύτερη φορά στη γη.

… ελάλησε προς ημάς διά του Υιού … Στα επόμενα κεφάλαια θα δούμε πως ο Θεός έστειλε τον Υιό στη γη με σάρκα και αίμα, για να ολοκληρωθεί η σωτηρία του ανθρώπου. Η Καινή Διαθήκη, αν και γράφτηκε από πολλούς συγγραφείς, όλοι περιγράφουν τα λόγια και το θέλημα ενός, του Υιού, ο οποίος ήταν πλήρως ενωμένος με τον Πατέρα Θεό.

Ο Χριστός μιλάει στον άνθρωπο όχι μόνο με αυτά που είπε και έκανε, αλλά με αυτά που είπαν και οι παλιοί προφήτες και που βρήκαν πλήρη και ακριβή εκπλήρωση στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού: Λουκ 24:27  Και αρχίσας από Μωϋσέως και από πάντων των προφητών, διηρμήνευεν εις αυτούς τα περί εαυτού γεγραμμένα εν πάσαις ταις γραφαίς. Πραξ 10:43 Εις τούτον πάντες οι προφήται μαρτυρούσιν, ότι διά του ονόματος αυτού θέλει λάβει άφεσιν αμαρτιών πας ο πιστεύων εις αυτόν.

… τον οποίον έθεσε κληρονόμον πάντων … Ο Χριστός είναι τόσο ανώτερος των προφητών, ώστε έγινε κληρονόμος πάντων. 

… δι’ ου έκαμε και τους αιώνας … Ο Παύλος θέλοντας να υψώσει τον Ιησού Χριστό στη πραγματικη του διάσταση, μας πληροφορεί ότι ο Ιησούς ήταν το μέσον δια του οποίου ο Θεός δημιούργησε τον ορατό και τον αόρατο κόσμο. Κολ 1:16  επειδή δι’ αυτού εκτίσθησαν τα πάντα, τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης, τα ορατά και τα αόρατα, είτε θρόνοι είτε κυριότητες είτε αρχαί είτε εξουσίαι· τα πάντα δι’ αυτού και εις αυτόν εκτίσθησαν· 17  και αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι’ αυτού, 

… απαύγασμα της δόξης … Αυτός είναι η ακτινοβολία του ένδοξου θεϊκού μεγαλείου. Β’ Κορ 4:6  Διότι ο Θεός ο ειπών να λάμψη φως εκ του σκότους, είναι όστις έλαμψεν εν ταις καρδίαις ημών προς φωτισμόν της γνώσεως της δόξης του Θεού διά του προσώπου του Ιησού Χριστού. 

… χαρακτήρ της υποστάσεως αυτού … Ο Ιησούς είναι η τέλεια έκφραση της θεϊκής υπόστασης. Η λέξη “χαρακτήρ” στη εποχή εκείνη είχε την έννοια του χαράγματος ή αποτυπώματος της σφραγίδας στο βουλοκέρι μιας επιστολής, ή στο εγχάρακτο καλούπι που χρησιμοποιούσαν για τη κατασκευή νομισμάτων. Ευχαριστούμε τον Κύριο Ιησού Χριστό, διότι είναι αυτός που με θαυματουργικό τρόπο, χαράσσει στις καρδιές μας την υπόσταση, δηλαδή την βεβαιότητα της ύπαρξης του Θεού. Είναι Εκείνος που μέσα μας δημιουργεί μια πνευματική εικόνα οποία περιγράφει τον Θεό. Κολ 1:15  όστις είναι εικών του Θεού του αοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως, 

… και βαστάζων τα πάντα με τον λόγον της δυνάμεως αυτού … Είναι πραγματικά θαυμαστή η ισορροπία του σύμπαντος. Η επιστήμη λέει ότι αν για παράδειγμα άλλαζε έστω και λίγο η απόσταση ανάμεσα στη γη και στον ήλιο, η ζωή δεν θα ήταν δυνατή στη γη. Ο φιλόξενος αυτός τόπος που μας φιλοξενεί, είτα θα πάγωνε, είτε θα καιγόταν. Η Γραφή μας διδάσκει ότι είναι ο Χριστός που συντηρεί αυτή τη ισορροπία, για να μπορεί να διατηρηθεί ο άνθρωπος στη ζωή. Κολ 1:17  και αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι’ αυτού, Ευχαριστούμε τον Θεό για την θαυμαστή ισορροπία του σύμπαντος. 

… αφού δι’ εαυτού έκαμε καθαρισμόν των αμαρτιών ημών, … Εβρ 7:27  όστις δεν έχει καθ’ ημέραν ανάγκην, ως οι αρχιερείς να προσφέρη πρότερον θυσίας υπέρ των ιδίων αυτού αμαρτιών, έπειτα υπέρ των του λαού· διότι άπαξ έκαμε τούτο, ότε προσέφερεν εαυτόν. 

… εκάθησεν εν δεξιά της μεγαλωσύνης εν υψηλοίς, … Είναι πολλές οι φορές που νιώθουμε μόνοι μας μέσα στα προβλήματα και στις προκλήσεις μας. Στη πραγματικότητα όμως, το παιδί του Θεού δεν είναι ποτέ μόνο του. Ο Χριστός βλέπει και παρακολουθεί τα πάντα στη ζωή μας. Αν τα πράγματα δεν πάνε καλά, είναι πάντοτε έτοιμος να επέμβει και να κάνει τη δοκιμασία μας υποφερτή, ώστε να μπορούμε να αντέξουμε. Την ημέρα που ο Κύριος ανάγκασε τους μαθητές του μπουν στο πλοιάριο για να πάνε στην απέναντι όχθη, γνώριζε καλά ότι τους στέλνει σε μια φοβερή τρικυμία. Όταν οι μαθητές βρέθηκαν σε αυτήν, προφανώς ένιωθαν μόνοι τους. Δεν ήταν έτσι όμως τα πράγματα. Στη πραγματικότητα ο Κύριος, κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας τους και των φόβων τους, ήταν στο όρος της προσευχής. Δεόταν “για να μην εκλείψει η πίστη τους”. Την κατάλληλη στιγμή, όταν όλα θα είναι από παντού κλειστά, όταν θα έχει φύγει κάθε ελπίδα σωτηρίας, ο Κύριος θα εφεύρει έναν ειδικό τρόπο σωτηρίας ώστε να ολοκληρωθεί η εκπαίδευση χωρίς να γίνει κάποια μόνιμη ζημιά. Θα έρθει περπατώντας στα κύματα; Θα έρθει καβαλώντας τις νεφέλες; Θα φτύσει χάμω και θα κάνει “επίχρισμα”; Δεν έχει σημασία πως θα το κάνει. Σημασία έχει ότι δεν θα μας αφήσει μόνους. Δεν είμαστε ορφανοί. ΨΑΛΜ 121:1  «Ωδή των Αναβαθμών.» Υψόνω τους οφθαλμούς μου προς τα όρη· πόθεν θέλει ελθεί η βοήθειά μου; 2 Η βοήθειά μου έρχεται από του Κυρίου, του ποιήσαντος τον ουρανόν και την γην. 3 Δεν θέλει αφήσει να κλονισθή ο πους σου· ουδέ θέλει νυστάξει ο φυλάττων σε. 4 Ιδού, δεν θέλει νυστάξει ουδέ θέλει αποκοιμηθή, ο φυλάττων τον Ισραήλ. 5 Ο Κύριος είναι ο φύλαξ σου· ο Κύριος είναι η σκέπη σου εκ δεξιών σου. 6 Την ημέραν ο ήλιος δεν θέλει σε βλάψει, ουδέ η σελήνη την νύκτα. 7 Ο Κύριος θέλει σε φυλάττει από παντός κακού· θέλει φυλάττει την ψυχήν σου. 8 Ο Κύριος θέλει φυλάττει την έξοδόν σου και την είσοδόν σου, από του νυν και έως του αιώνος. Ρωμ 8:34  τις θέλει είσθαι ο κατακρίνων; Χριστός ο αποθανών, μάλλον δε και αναστάς, όστις και είναι εν τη δεξιά του Θεού, όστις και μεσιτεύει υπέρ ημών.